Όπως υπάρχουν πολλές διαφορετικές αποχρώσεις του γκρι έτσι υπάρχουν και διαφορετικά είδη αρνητικών μοτίβων στην σκέψη μας. Τα πιο συνηθισμένα αρνητικά μοτίβα είναι:
1) Ανάγκη πρόβλεψης του μέλλοντος: Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη σκέψη σε ανθρώπους που υποφέρουν από κρίσεις πανικού. Οι σκέψεις τους κινούνται στο να προβλέπουν το χειρότερο σενάριο για καθετί που τους απασχολεί, ακόμα και αν δεν έχουν καμία ένδειξη γι’ αυτό που φοβούνται ότι θα τους συμβεί.
2) Διάβασμα σκέψης: Αφορά έναν αδιαμφισβήτητο φόβο ότι οι άλλοι σκέφτονται τα χειρότερα για μένα, ακόμα και αν δεν έχω κάποιο ισχυρό στοιχείο γι’ αυτό. Πολλοί άνθρωποι συνηθίζουν να σκέφτονται έτσι και τις περισσότερες φορές τείνουν να μπερδεύονται και να χάνουν χρόνο στο να συλλέξουν στοιχεία γι’ αυτό που νομίζουν ότι οι άλλοι πιστεύουν γι’ αυτούς.
3) Ενοχικά ντους: Συμβαίνει στους ανθρώπους που οι σκέψεις τους περιλαμβάνουν πολλά πρέπει, είναι ανάγκη να, είμαι υποχρεωμένος να. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να μιλήσουμε στον εαυτό μας αποδεδειγμένα επηρεάζουν την λειτουργία του εγκεφάλου μας και συνεπώς την συμπεριφορά μας προς τα έξω. Η ενοχή είναι πολύ κακός σύμβουλος για να αυξήσει το κίνητρο μας για υγιείς αλλαγές.
4) Κατηγορώ: Όποτε κατηγορούμε τους άλλους για τα προβλήματα που έχουμε στη ζωή μας θέτουμε τον εαυτό μας στη θέση του θύματος που νιώθει αβοήθητος προς οποιαδήποτε αλλαγή επιθυμεί. Πολλοί από εμάς, στην καθημερινότητά μας παίζουμε το παιχνίδι της κατηγορίας αλλά στην ουσία σχεδόν ποτέ δεν κερδίζουμε κάτι από αυτό. Αντίθετα, όταν αποφεύγουμε να σκεφτόμαστε κατηγορώντας τους γύρω μας οδηγούμαστε στην ανάληψη προσωπικής ευθύνης και έχουμε περισσότερο έλεγχο για τις αλλαγές που επιθυμούμε στη ζωή μας.
5) Ετικέτες: Στην καθημερινότητά μας έχουμε συνηθίσει να βάζουμε τους ανθρώπους που συναντάμε σε κουτάκια επιθέτων. Αν και αυτό εξ αρχής μοιάζει βοηθητικό γιατί παίρνουμε αποστάσεις από όσα δε μας αρέσουν στους άλλους, στην πραγματικότητα οι περισσότερες ταμπέλες εστιάζουν στην επιφάνεια και όχι στην ουσία των ανθρώπων, χάνοντας πολύτιμες ευκαιρίες σύνδεσης με άλλους ανθρώπους και επιλέγοντας την απομόνωση.
Την επόμενη φορά που μπορεί να νιώσεις θυμωμένος, λυπημένος ή εκτός ελέγχου προσπάθησε να γράψεις τις αρνητικές σκέψεις που κάνεις. Έτσι, μπορείς να εντοπίσεις το είδος των γκρι σκέψεων που κυριεύουν το μυαλό σου και να αποκτήσεις περισσότερο έλεγχο πάνω τους.
Πετράκη Ελίνα, MSc
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια για παιδιά, ενήλικες και οικογένειες
Κίσαμος, elinapetra@yahoo.gr
