Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς αλλά και οι εκπαιδευτικοί αυτές τις μέρες είναι το πώς να βοηθήσουν ένα παιδί που όταν συγκρίνεται με άλλους βρίσκει τον εαυτό του πάντα κατώτερο. Γεμίζει με συναισθήματα που το δυσκολεύουν… θυμώνει, πεισμώνει, νιώθει άγχος και ανασφάλεια, αποφεύγει και αρνείται να συνεργαστεί στο σχολείο, στο σπίτι ή στις δραστηριότητες.
Οι ενήλικες βιώνοντας και εκείνοι τα δικά τους συναισθήματα… αυτά της κούρασης από αυτές τις συμπεριφορές αλλά και τη δική τους καθημερινή κούραση, θυμό από τις αντιδράσεις του παιδιού αλλά κυρίως απογοήτευση επειδή δεν έχουν μάθει πώς να αντιμετωπίζουν τις συναισθηματικές διακυμάνσεις ενός παιδιού ψάχνουν λύσεις για το πώς μπορούν να το αλλάξουν.
Η αλήθεια είναι ότι ο αληθινά βοηθητικός τρόπος είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που οι ενήλικες φαντάζονται. Η αλλαγή που προσδοκάται δε θα γίνει στο παιδί. Θα γίνει στη μεταξύ τους σχέση, από το ταυτόχρονό τους μεγάλωμα, και μέσα από την αναγνώριση της δυσκολίας του παιδιού και της αποδοχής των συναισθημάτων του με στόχο να ενδυναμωθεί η σύνδεσή τους.
Είτε είσαι γονιός, δάσκαλος ή έχεις κάποιον άλλο ρόλο στη ζωή του παιδιού μπορείς να αποφύγεις αρχικά να πεις κάποια πράγματα που συνήθως λέμε:
Αντί να πω «Είσαι το πιο έξυπνο παιδί που ξέρω. Όλα τα καταφέρνεις άμα το θες. Μα μην κοιτάς τι κάνουν οι άλλοι».
Χρησιμοποιώ τα βήματα:
- Συνδέομαι με τον εαυτό μου
- Ακούω ενεργητικά το παιδί
- Επικοινωνώ με ειλικρίνεια, αυθεντικότητα και αποδοχή
- Συνδέομαι βαθιά με το μέσα μου
Προσπαθώ να κάνω μία παύση στις αντιδράσεις μου, παίρνω μια βαθιά εισπνοή, εστιάζω σε μία μακρά εκπνοή και συνεχίζω να αναπνέω αργά. Πώς νιώθω με αυτό που βλέπω και αυτό που ακούω από το παιδί μου; Είμαι εδώ στο παρόν μαζί του ή έχω μεταβεί στο παρελθόν ή στο παρόν και το κρίνω; Αυτό που νιώθω αυτή τη στιγμή θα βοηθήσει το μεταξύ μας να περάσει σαν κύμα που σκάει πάνω σε μια μικρή βαρκούλα; Ή θα είναι ένα απότομο κύμα προς μία βαρκούλα που δεν μπορεί να προστατευτεί; Εστίασε στο εδώ και τώρα «Η σύγκριση είναι φυσικό να συμβαίνει», «Είμαι εδώ για να βοηθήσω το παιδί μου», «Μπορώ να είμαι παρών όσο του συμβαίνει αυτό».
- Συνδέομαι με το παιδί στο παρόν, στο εδώ και τώρα
Ακόμα κι αν εγώ δεν συμφωνώ μαζί σου σε όλα, σε πιστεύω. Πιστεύω ότι συμβαίνει κάτι σημαντικό για σένα: «Έχεις θυμώσει ή έχεις απογοητευτεί με τους φίλους σου και καμιά φορά το παθαίνεις χωρίς να σου έχουν κάνει κάτι κακό». Το ξέρεις ότι συμβαίνει πολύ συχνά στους περισσότερους ανθρώπους; Το ξέρεις ότι υπάρχουν και άλλες φωνές μέσα μας που καμιά φορά μας λένε σκληρά πράγματα και δεν μπορούμε να αντισταθούμε από το να νιώσουμε αυτό που μας λένε; «Ακούγεται σα να υπάρχει μία φωνή μέσα σου που σου λέει ότι δεν είσαι αρκετός… Τι πιστεύεις ότι λένε οι υπόλοιπες;».
«Ακούγεται σα να πιστεύεις ότι οι άλλοι είναι καλύτεροι από εσένα. Είναι εντάξει να το νιώθεις αυτό μερικές φορές. Ο καθένας ακολουθεί το δικό του ταξίδι και βελτιώνεται με έναν δικό του μοναδικό ρυθμό».
«Ακούω σα να νιώθεις ότι δεν είσαι το ίδιο καλός όσο και οι άλλοι. Αυτό πρέπει να είναι πολύ σκληρό. Αν και όλοι μας έχουμε κάτι που μας κάνει να ξεχωρίζουμε όμορφα ανάμεσα στους άλλους, έχεις αρχίσει να κοιτάζεις περισσότερο αυτό που έχουν οι άλλοι».
- Επικοινωνώ με ειλικρίνεια, αυθεντικότητα και αποδοχή
Αντί να καθησυχάσω το παιδί ή να το κρίνω ότι δεν σκέφτεται σωστά επιλέγω μια ειλικρινή στάση: «Η σύγκριση είναι πραγματικά δύσκολη. Μερικές φορές πιάνω τον εαυτό μου να το κάνει, αλλά μετά υπενθυμίζω στον εαυτό μου να κοιτάξει κάτω από την πάπια. Οι πάπιες φαίνονται να γλιστρούν αβίαστα στο νερό, αλλά από κάτω, κλωτσούν με μανία τα πόδια τους. Όταν βλέπω κάποιον να καταφέρνει σε κάτι που θαυμάζω, σκέφτομαι πώς πιθανότατα έχει κάνει και αυτός πολύ σκληρή προσπάθεια».
«Η σύγκριση είναι φυσιολογική. Στο σχολείο και στις υπόλοιπες δραστηριότητες παίρνετε βαθμούς, βαθμολογίες και με πολλούς άλλους τρόπους μπορεί να νιώσετε ότι σας συγκρίνουν. Το καταλαβαίνω. Μάλιστα, η πιο σημαντική σύγκριση που μπορείς να κάνεις είναι πως τα πήγες σήμερα σε σύγκριση με το χθες. Με άλλα λόγια, μπορείς να συγκρίνεις εσένα με εσένα! Το βλέπεις πως καθώς μεγαλώνεις δυναμώνεις σε πτυχές που πριν δεν μπορούσες ούτε να το φανταστείς».
«Είναι φυσικό να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους, αλλά ας δοκιμάσουμε κάτι άλλο. Αντί να νιώθεις μόνο άσχημα από τα διαφορετικά κομμάτια των άλλων, τι θα έλεγες να βρεις τρόπους να εμπνευστείς από εκείνους;».
