Στις μέρες μας, οι αγχώδεις άνθρωποι χρειάζεται να αναζητήσουν τις εξελικτικές ρίζες του άγχους στην απαρχή της ανθρώπινης εξέλιξης, για να μπορέσουν να βρουν νόημα, έλεγχο και ουσία στην εμφάνισή του.
Οι αρχαίοι μας συγγενείς χρειάστηκαν το στρες για να επιβιώσουν σε ένα σκληρό και απρόβλεπτο περιβάλλον ως μηχανισμό προστασίας.
Μετά από τόσα εκατομμύρια χρόνια, το άγχος και το στρες έχει γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος όλων των άβολων αισθήσεων, της νευρικότητας και της ανησυχίας.
Μοιάζει να χάνεται το νόημα που μετά από τόσο ταξίδι στους αιώνες και διαδοχή ανάμεσα στους ανθρώπους, το άγχος, συνεχίζει κάτω από παρόμοιες ή και ανόμοιες συνθήκες να επιδρά στον καθένα μας φέρνοντας την αίσθηση της καταστροφής και όχι της προστασίας.
Σε μεγάλο βαθμό, η έρευνα στην ψυχολογία έως σήμερα έχει συνδέσει την αγχώδη διαταραχή, δηλαδή τους ανθρώπους που λειτουργούν συστηματικά υπό την επήρεια του άγχους αλλοιώνοντας τις επιλογές τους και τις σχέσεις τους, με κάποιο είδος ψυχολογικής ή συναισθηματικής κακοποίησης του ατόμου κατά την παιδική του ηλικία. Η ψυχολογική κακοποίηση δημιουργεί μία βαθιά ουλή στην ψυχική υγεία του θύματος. Όσα μας αγχώνουν νωρίς στη ζωή μας επιδρούν στο κεντρικό νευρικό σύστημα του οργανισμού που δεν έχει ωριμάσει και εξοπλιστεί με όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του όπως στην ενήλικη ζωή.
Ωστόσο, δεν οδηγούνται αναγκαστικά σε αυξημένο άγχος στη ζωή τους όλοι όσοι έχουν υποστεί ψυχολογική κακοποίηση καθώς η σχέση ανάμεσα στους δύο αυτούς παράγοντες δεν είναι άμεση. Αυτό που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την παραπάνω σχέση μοιάζει να είναι οι μεταβολές στον ευαίσθητο και αναπτυσσόμενο εγκέφαλο του ατόμου τη στιγμή ή την περίοδο που έζησε το τραυματικό γεγονός προκαλώντας υπερευαισθησία στο νευροενδοκρινικό σύστημα απόκρισης προς το στρες.
Κάθε επιπρόσθετο στρες από συναισθηματική ή ψυχολογική κακοποίηση στα επόμενα χρόνια της ζωής του ατόμου αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα έκφρασης κάποιας ψυχολογικής δυσκολίας που περιλαμβάνει αυξημένο άγχος και συμπτώματα κατάθλιψης.
ΑναΠΝΟΗ
Πετράκη Ελίνα, MSc
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια για παιδιά, ενήλικες και οικογένειες
