Πώς βοηθάμε τα παιδιά μας να βάλουν ισχυρά όρια ανάμεσα στον εαυτό τους και τους άλλους;
Οι άνθρωποι γύρω τους θα έρχονται και θα φεύγουν και αυτό που επιθυμούμε είναι να μένουν κοντά τους ευγενικοί, γενναιόδωροι και ανοιχτόκαρδοι άνθρωποι.
Δε φτάνει τα παιδιά μας να έχουν δυνατό χαρακτήρα αλλά και να αναγνωρίζουν τους ανθρώπους γύρω τους που δεν τους κάνουν καλό, που τους σκοτεινιάζουν.
Δεν μπορούμε να σταματήσουμε να συμβαίνουν γύρω από τα παιδιά μας άσχημα πράγματα αλλά μπορούμε να τους δείξουμε πώς να τα διαχειρίζονται καλύτερα. Προετοιμάζοντάς τα, τα βοηθούμε να αυξήσουν τη συναισθηματική τους ανθεκτικότητα.
Τι είναι όμως το όριο; Όλοι μας έχουμε μία αόρατη γραμμή ανάμεσα στον εαυτό μας και τους άλλους ανθρώπους. Το όριο είναι η γραμμή που ενώνει αλλά και χωρίζει αυτό που είμαι εγώ από αυτό που δεν είμαι. Το όριο αυτό δεν μπορoύμε να το δούμε αλλά υπάρχει και προστατεύει τον καθένα μας από το να νιώσουμε άσχημα.
Μόνο ο ίδιος μας ο εαυτός είναι εξουσιοδοτημένος να έχει παντελή έλεγχο αυτού του ορίου γύρω από εμάς.
Μπορούμε να αποφασίζουμε πότε θα το διευρύνουμε και πότε θα το περιορίζουμε, ποιος επιτρέπεται να περνάει το δεδομένο όριο και ποιος πρέπει να μένει έξω από αυτό.
Δεν μπορείς να ελέγχεις τους άλλους ανθρώπους αλλά μπορείς να ελέγξεις το αν επιτρέψεις στα άσχημα πράγματα που λένε ή κάνουν οι άλλοι να σε πλησιάσουν τόσο πολύ ώστε να σε πληγώσουν.
Αν έχω ένα ισχυρό όριο αποδέχομαι ότι δε χρειάζεται να συντονίζομαι με αυτό που οι άλλοι πιστεύουν, νιώθουν, λένε ή κάνουν. Ειδικά, όταν με κάνουν να νιώθω μικρός, ανεπαρκής, ενοχές ή ντροπή.
Για τα παιδιά, η θέσπιση ορίων είναι μία δύσκολη διαδικασία επειδή έχουν να μάθουν και να ανακαλύψουν πολλά. Μας ανησυχεί όταν η επίδραση κάποιου προς το παιδί είναι αρνητική ως προς την αυτοπεποίθηση ή την αυτοεικόνα του. Τα παιδιά χρειάζονται τον γονιό ως ένα φανάρι που θα τους φωτίζει σημεία που συμβαίνουν αλλά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν ακόμη λόγω της μειωμένης εμπειρίας τους ή των ελλιπών δεξιοτήτων τους.
Τα όρια είναι η ανάγκη του παιδιού για συναισθηματικό και κοινωνικό προσανατολισμό μέχρις ότου μπορέσει να φτάσει στην αυτονομία που επιζητά. Τα πολλά όρια μπορεί να προκαλέσουν υπερπροστασία αβουλία, ευνουχισμό, αδυναμία, αποθάρρυνση και ανελευθερία ενώ η έλλειψη ορίων έχει σχετιστεί με χαοτική συμπεριφορά, αναίτια επαναστατικότητα.
Τα παιδιά χρειάζονται δύναμη και θάρρος αλλά… Σε ποια σημεία «χάνουν;» Μήπως η δική τους συμπεριφορά με έναν τρόπο ενθαρρύνει τη δυσμενή αντίδραση του άλλου; (π.χ. μιλάει πολύ/διακόπτει την τάξη ή την ομάδα;). Μήπως το παιδί έχει υπερευαισθησία; Πιθανά να έχει χαμηλή ανοχή στην κριτική, στο να μην συγχωρεί τον εαυτό του όταν κάνει σφάλματα. Χρειάζεται να αυξήσει την αποδοχή του ή να μπει σε θεραπευτικό πλάνο;
Τα όρια θεμελιώνουν τη σχέση γονέα-παιδιού με σταθερούς κανόνες και αξίες. Τα παιδιά μας γίνονται ανθεκτικότερα όχι όσο πιο πολύ σκληραίνουν αλλά όσο πιο πολύ απορροφούν πληροφορίες από το περιβάλλον και φροντίζουν σωστά τον εαυτό τους (επαρκής ύπνος, καλύτερος αυτοέλεγχος, καλύτερη διαχείριση γνωστικών δεξιοτήτων).
