Κάποιοι δυσκολεύονται πολύ να μιλήσουν για όσα νιώθουν και σκέφτονται ακόμα και με αυτούς που αγαπούν. Άλλες φορές επιλέγουν συνειδητά να μη το κάνουν αν τα συναισθήματα είναι δύσκολα ώστε να μην πληγώσουν τους άλλους, να μη βιώσουν κριτική, απόρριψη ή για να μη δημιουργήσουν προσδοκίες στους άλλους. Τους είναι πιο εύκολο όταν νοιάζονται για κάποιον να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα συναισθήματα, τον πόνο, την αναστάτωση, την απογοήτευση ακόμα και τη χαρά ή την επιτυχία του άλλου. Κρύβουν καλά τη χαρά, τον πόνο, την αγάπη ή την αλήθεια τους και αυτο-ονομάζονται μη εκδηλωτικοί ή εσωστρεφείς. Θέλουν να βοηθήσουν, να γίνουν θυσία… και το κάνουν.
Και όταν έχουν μάθει ή συνηθίσει να κοιτάζουν τους άλλους παρά τον εαυτό τους είναι πολύ δύσκολο να παραιτηθούν από την ανάγκη του να σώζουν ή να διορθώνουν τους άλλους. Μπορεί να αφορά μία μητέρα που θυσιάζεται για τα παιδιά της, έναν σύζυγο που δεν λαμβάνει αναγνώριση από τη σύντροφό του όσα κι αν κάνει γι’ αυτή, έναν εργαζόμενο που προσπαθεί υπερβάλλοντας εαυτόν να βοηθήσει τους άλλους χωρίς κάποια απόδειξη ότι αυτή η προσπάθεια εκτιμάται…. Οι άνθρωποι αργούν να καταλάβουν πως χρειάζεται να ξεπεράσουν τον φόβο τους να είναι αληθινοί, να αγαπήσουν και να αγαπηθούν αληθινά μέσα στις σχέσεις τους.
Όμως, η αγάπη δεν είναι μόνο το να φροντίζεις κάποιον. Παρόλο που το να νοιάζεσαι και να κάνεις πράγματα για κάποιον πέρα από τον εαυτό σου μπορεί να γεμίζει την ψυχή σου από την άλλη πλευρά μπορεί να γίνει επιζήμιο και ένα βάρος που δύσκολα μπορεί κάποιος να επωμιστεί. Κάποιοι αναγκάστηκαν να το κάνουν για να επιβιώσουν καθώς έπρεπε να υποστηρίξουν συναισθηματικά ασταθείς γονείς ή ενήλικες που δεν τους έδιναν την παραμικρή αναγνώριση εκτός από τις περιπτώσεις που έπαιρναν τη φροντίδα που ήθελαν. Το τίμημα ήταν να μεγαλώσουν γρήγορα, να μην μάθουν να φροντίζουν τον εαυτό τους αφού έπρεπε να φροντίσουν τους άλλους και ίσως να σχετίζονται με ανθρώπους που έχουν ανάγκη από αυτούς το ίδιο πράγμα – τη φροντίδα τους.
Η φροντίδα και η απάλυνση του ψυχικού ή σωματικού πόνου του άλλου μπορεί να γίνει ασθένεια ή και εθισμός και να ξεχάσω τον εαυτό μου. Μπορεί επίσης, να ανησυχώ διαρκώς, να ελέγχω ή να θέλω να χειριστώ τον άλλο για να τον κρατήσω ασφαλή. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αποφεύγω να κοιτάξω εμένα, μπαίνω σε δεύτερη μοίρα και έπειτα μπορεί να νιώθω πληγωμένος ή και θυμωμένος.
Πώς μπορώ όμως αυτό να το αλλάξω; Αν έφτασε ο καιρός που νιώθω ότι δεν είναι η φροντίδα των άλλων ο μόνος λόγος και κίνητρο για να ζω αλλά και η δική μου εξέλιξη σαν άνθρωπος τότε χρειάζεται να αφήσω τους άλλους να φροντίσουν τον εαυτό τους. Όταν οι ρόλοι μέσα στις σχέσεις χαρακτηρίζονται από οικειότητα χωρίς την αίσθηση της ευθύνης για τους άλλους, οι σχέσεις γίνονται απολαυστικές και ελευθερία πηγαινοέρχεται ανάμεσα στους ανθρώπους. Ο καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη για τον εαυτό του, μπορεί να ξεπεράσει και να φροντίσει τα θέματα που τον ταλαιπωρούν και να αγαπήσει τον εαυτό του πιο βαθιά.
Αυτό δε σημαίνει ότι σταματώ να βοηθώ ή να υποστηρίζω αυτούς που αγαπώ και αυτούς που το χρειάζονται αλλά πλέον φροντίζω με τον πιο υγιή τρόπο και τους δυο μας.
ΑναΠΝΟΗ
Ελίνα Πετράκη, MSc Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια NDI
