Σας έχει συμβεί ποτέ να ζητήσετε από το παιδί σας να ΜΗΝ κάνει κάτι όπως να μην παίζει με το βαρύ γυάλινο βάζο, να μην βάζει πολύ φαγητό στο κατοικίδιο σας, να μην αφήνει τα παπούτσια στη μέση του διαδρόμου και πολλά άλλα ΜΗΝ;
Δε χρειάζεται να απαντήσετε… αναστενάξτε ελεύθερα!
Αυτό συμβαίνει με όλα τα παιδιά και αυτό ακριβώς μας δείχνει κάτι πολύ συγκεκριμένο για τα παιδιά.
Ας συνεχίσουμε όμως λίγο ακόμα το προηγούμενο σενάριο…
Και ενώ λέτε το ΜΗΝ με κάθε αυθόρμητο τόνο σας έχει προικίσει η γονεϊκή σας φύση παρατηρείτε λίγο πριν την εκτέλεση του ΜΗΝ να σας κοιτά βαθιά στα μάτια, άλλοτε κλεφτά και άλλοτε απροκάλυπτα έχοντας ίσως και ένα ελαφρύ χαμόγελο ή μία σπίθα στα μάτια για να συμπληρωθεί το προφίλ του «παραβάτη» του ΜΗΝ σας.
Και δεν ξέρετε με τι να θυμώσετε τελικά περισσότερο.
Με το ότι εκφράσατε το ΜΗΝ σας;
Με το όλο αποφασιστικότητα βλέμμα και πρόσωπο του παιδιού σας;
Με το ότι γνωρίζει τη γλώσσα σας και ηλικιακά μπορεί να καταλάβει τέλεια όσα του λέτε;
Με το ότι έχετε κουραστεί να κάνετε συνεχώς τον ντεντέκτιβ σκανταλιών;
Κάθε τέτοιου είδους προκλητική συμπεριφορά από μέρους του παιδιού μπορεί να εξεταστεί και να κατανοηθεί για να δώσει στον γονιό άλλο νόημα από αυτό που οι ΓΑΘΣ (Γρήγορες Αυτόματες Θυμωμένες Σκέψεις) του δίνουν και βάζουν σπίρτο στη σχέση γονέα-παιδιού.
Γιατί λοιπόν το παιδί επιλέγει να κάνει αυτό ακριβώς που ο γονιός του θα του πει να ΜΗΝ κάνει;
Είναι κουραστικό και κάθε γονέας αναστατώνεται βγάζοντας τα δικά του συμπεράσματα και με κάθε επόμενη «παράβαση» του παιδιού του να τα επαληθεύει και ο θυμός να κλιμακώνεται και συχνά πυκνά να οδηγεί και σε εκρήξεις που στη συνέχεια θα φέρουν ενοχές για τη στάση του. Ολόκληρο γαϊτανάκι ενοχών ξεκινάει να ταράζει τον γονιό και να τον οδηγεί σε απογοήτευση κάθε φορά που θα ξεφύγει η κατάσταση.
Αυτό που χρειάζεται λοιπόν είναι να τραβήξουμε την κουρτίνα και να κοιτάξουμε πίσω από τη συμπεριφορά του παιδιού. ¨
Και πως θα το κάνουμε αυτό;
Απαντώντας τα παρακάτω ερωτήματα:
- Τι κάνει το παιδί;
Π.χ. ο γιος μου μπορεί να έχει προκλητική και συνάμα αμυντική συμπεριφορά όταν του ζητάω να μην ακουμπήσει κάτι που μπορεί να σπάσει εύκολα και εκείνος θα το κάνει επειδή έτσι θα διασκεδάσει σα να παίζει παιχνίδι.
- Πως νιώθει το παιδί;
Φαίνεται να έχει διάθεση για παιχνίδι, να δείχνει ενδιαφέρον, περιέργεια και ίσως κάποιες φορές να φαίνεται σα να βαριέται όλα τα άλλα που μπορεί να κάνει.
- Τι είναι αυτό που χρειάζεται το παιδί;
Σα να προσπαθεί να παίξει με εμένα που ενδιαφέρομαι επίσης για το αντικείμενο αυτό και που ξέρει ότι εγώ θέλω να το προστατέψω από τυχόν σπάσιμο. Επίσης, ίσως να θέλει να κάνει πράγματα που εγώ δεν επιτρέπω για να νιώσει ανεξάρτητο.
- Τι νιώθει ο γονιός;
Νιώθω εκνευρισμό και απογοήτευση, κούραση που ξέρω ότι καταλαβαίνει αυτό που του ζητάω να μην κάνει, νιώθω πίεση που δεν μπορεί να δεχθεί ότι κάποια πράγματα δεν είναι για εκείνον. Επίσης, νιώθω ότι πρέπει όλη την ώρα να τον προσέχω να μην κάνει κάτι που δε θα διορθώνεται και να μην φαίνεται άτακτος και στα μάτια των άλλων ανθρώπων.
- Ποιες δικές μου ανάγκες δεν ικανοποιούνται;
Δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες μου για τάξη, ευγένεια, σεβασμό και συνεργασία.
Αναλύοντας λίγο μία τέτοια συνηθισμένη συμπεριφορά αλλά και τη στάση και τις σκέψεις του γονιού η εικόνα γίνεται πιο ξεκάθαρη. Ο γονιός νιώθει αναστάτωση, κούραση, εκνευρισμό και απογοήτευση. Ποιο είναι το επόμενο βήμα;
Κοιτάζω κάτω από τη συμπεριφορά.
Και τι βρίσκω εκεί;
Ανάγκη του παιδιού να σχετιστεί μαζί μας με όποια μέσα διαθέτει και με ότι κρίνει πως θα φέρει τον γονιό κοντά του. Ακόμα και με δυσάρεστο τρόπο. Άλλωστε δεν είναι εκείνο ο ώριμος της υπόθεσης για να μπορέσει να σχεδιάσει κάτι πιο αποτελεσματικό για να φέρει τον γονιό σε διάθεση να ασχοληθεί μαζί του. Χρησιμοποιεί το «παιχνίδι» της αντίδρασης που του έμαθαν από μικρό. Ξέρει πως θα το κυνηγήσουν για να παίξουν μαζί του αν κάνει κάτι που ο άλλος θα νιώσει πείραγμα. Ψάχνει τη σύνδεση ακόμα και αν δυσαρεστήσει τον μεγάλο.
Χρειάζεται τότε μάλωμα; Όχι.
Κήρυγμα; Όχι.
Ξέρει ήδη ότι δεν πρέπει να ακουμπήσει κάτι που σπάει εύκολα.
Το παιδί χρειάζεται τότε τιμωρία; Όχι.
Να μείνει μόνο του στο δωμάτιο του για να σκεφτεί; Όχι.
Το πιο πιθανό είναι κάτι τέτοιο να το πεισμώσει, να το κάνει να νιώσει χωρίς κανένα έλεγχο ή να αρχίσει να μαθαίνει να σκέφτεται ενοχικά.
Με τους τρόπους αυτούς δε θα μάθει ότι υπάρχουν πιο αποτελεσματικοί τρόποι για να βρει τη σύνδεση και την προσοχή που χρειάζεται από το να προσπαθεί να κάνει κάτι που ο γονιός του είπε να ΜΗΝ κάνει.
Χρειάζεται το παιδί κάποιον να του δείξει πως να διεκδικεί αυτό που επιθυμεί όπως την προσοχή και το ενδιαφέρον; Ναι!
Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να μάθει πως να συνδέεται με τους άλλους όταν το θέλει.
Παράλληλα, όμως, η στρατηγική αυτή λαμβάνει υπόψη και τις ανάγκες του γονιού.
Η συνεργασία με το παιδί δεν είναι χρονοβόρα, κουραστική ή βαρετή. Η εξάσκηση δεξιοτήτων επικοινωνίας φέρνει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη καθώς βοηθάει τον ενήλικα να καταλάβει τι συμβαίνει στο παιδί, να το ακούει χωρίς να το κρίνει και να το προσεγγίζει με ενσυναίσθηση ακόμα και όταν δε συμφωνείτε με το πως έπραξε ή αντέδρασε το παιδί.
«Φαίνεται να θέλεις να παίξεις. Αυτό εδώ σπάει εύκολα. Με τι θα ήθελες να παίξεις πέρα από αυτό; Ή Πώς θα μπορούσες να παίξεις με αυτό αλλά να είμαστε πιο σίγουροι ότι δε θα σπάσει;»
Οι γονείς πολύ συχνά βρίσκουν τον εαυτό τους μέσα σε μία συνθήκη με περιορισμένο χρόνο, ενέργεια ή επιλογές και τότε είναι σχεδόν αδύνατο να εκπληρωθούν τόσο οι ανάγκες του ίδιου όσο και του παιδιού ταυτόχρονα.
Είτε μπορείτε να αναλύσετε τη συμπεριφορά του παιδιού και τις σκέψεις σας όπως παραπάνω είτε όχι εύχομαι το γονεϊκό σας ένστικτο να σας οδηγεί στην ενδυνάμωση της σχέσης σας με το παιδί και την εξεύρεση των ιδανικών λύσεων και για τους δύο. Τα παιδιά πολύ συχνά έχουν ωραίες και δημιουργικές ιδέες για να εκφράζουν την ανάγκη τους και βρίσκουν τρόπο να χωρέσει και η ανάγκη του γονιού μέσα σε αυτές. Ακούστε τα παραπάνω και μιλήστε τους για το πώς νιώθετε.
Όμορφη αυγουστιάτικη ουρά να διαβούμε!
